De RVO heeft afgelopen week € 161 miljoen GLB-voorschotten uitgekeerd aan 9.413 landbouwbedrijven. LTO Nederland heeft afgelopen voorjaar aan LNV gevraagd om, net als in 2020, GLB-gelden eerder beschikbaar te stellen aangezien door de corona-crisis en ongunstig weer de liquiditeit op veel bedrijven te wensen overlaat. Het feit dat bijna 10.000 bedrijven dit voorschot ook hebben aangevraagd, toont de noodzaak aan. LTO is blij dat de mogelijkheid is geboden is aan deze bedrijven om voorschotten aan te vragen. In totaal hebben dit voorjaar 43.691 bedrijven GLB-betalingen aangevraagd. Normaal gesproken worden deze in december uitgekeerd.
GLB: stand van zaken in Brussel
De Europese instellingen hebben afgelopen week formeel een compromis gesloten over hoe het nieuwe GLB er vanaf 2023 uit moet gaan zien. De Europese Commissie zal op korte termijn met voorstellen komen voor uitvoeringsverordeningen, want ‘the devil is in the detail’. Met deze informatie moeten de 27 EU-lidstaten een nationaal strategisch plan (NSP) maken en vóór eind 2021 indienen in Brussel. LTO heeft over de inhoud van het NSP intensief contact met LNV, provincies en waterschappen. Van belang is met name of boeren kunnen voldoen aan de eisen aan de basisvergoeding, de ‘conditionaliteit’.
Het gaat dan vooral over hoe Nederland wil invullen:
- De 3 of 4% van het areaal bouwland dat ‘niet-productief’ zou moeten worden. Dit zou kunnen met landschapselementen als sloten, randen, bomen en heggen. Bedrijven met minimaal 75% grasland zijn vrijgesteld van deze eis, evenals blijvende teelten.
- Mogelijk een 3 meter brede spuit- en bemestingsvrije zone langs sloten. Brussel geeft lidstaten met veel sloten om daar van af te wijken.
- Minimum bodembedekking tijdens de meest gevoelige periode.
- Vruchtwisselingseisen op bouwland. Brussel biedt aan lidstaten ruimte om dit in te vullen met gewasdiversificatie, hetgeen van belang is voor telers op zware klei en voor de zetmeelaardappelteelt.
Als boeren niet kunnen voldoen aan de basiseisen, hebben ze ook geen toegang tot de zogenaamde ecoregelingen en het agrarisch natuurbeheer. LTO wil daarom een lage instap en geen verzwaring van de eisen zoals die nu aan de basisbetaling worden gesteld. Het GLB is nog altijd ook bedoeld om agrariërs een inkomensvangnet te bieden.
Ecoregelingen
Daarnaast moet de komende maanden duidelijk worden hoe het vrijwillige keuzemenu voor de zogenaamde ecoregelingen, een extra hectarebetaling, er uit moet gaan zien. Hiervoor zijn adviseurs de komende week op pad om de mogelijkheden bij boeren en telers in kaart te brengen. Wat LTO betreft komt er een doelgerichte lijst die door boeren zelf eenvoudig ingevuld kan worden. Iedereen die dat wil, moet mee kunnen doen. De ecoregelingen vormen een onderdeel van het inkomensvangnet die het GLB biedt. Dit in tegenstelling tot het agrarisch natuurbeheer: dat is een compensatie voor opbrengstdaling en extra gemaakte kosten.
Begrazingsvergoeding
Voor zoogkoeien- en de schapenhouderij wordt door LNV gekeken naar alternatieven voor de huidige graasdierenvergoeding. LTO heeft hierover met LNV overlegd, samen met de VGSN (Vereniging voor Gescheperde Schaapskuddes Nederland).
Budget
Hoeveel geld beschikbaar komt voor de basisbetaling en de ecoregelingen is nog niet duidelijk. Dit hangt sterk af van hoeveel geld LNV en provincies willen overhevelen naar het plattelandsbeleid. Van het overgebleven budget zou minimaal 25% voor ecoregelingen gebruikt gaan worden. Wat LTO betreft wordt de overheveling beperkt tot 5% van het pijler 1 budget (717 miljoen euro per jaar), en alleen als rijk en provincies het overgehevelde geld co-financieren. Waterschappen doen dat nu al in het geval van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Er wordt voor veel zaken naar het GLB gekeken, zoals voor het veenweidebeleid en aanvalsplan Grutto, maar het GLB-budget is al flink overtekend.
Planning GLB
De verwachting is dat LNV in september het NSP afrondt en beschikbaar stelt voor commentaar. Daarna gaat het naar de provincies en Tweede Kamer. Eind 2021 moet het NSP in Brussel liggen voor goedkeuring door de Europese Commissie. Dat kan nog een maand of zes duren. Het nieuwe GLB start in 2023.
Bron: LTO Nederland
